Gulpener Bierbrouwerij BV: van 1825 tot 2025

Details

Hits: 55

Gulpener Bierbrouwerij BV: van 1825 tot 2025

Omdat de Gulpener Bierbrouwerij BV haar 200-jarig bestaan viert, wilde de heemkundevereniging Galopia graag aandacht schenken aan dit familiebedrijf. Enerzijds omdat dit bedrijf sinds 2022 huisvesting biedt aan het kantoor en archief van de heemkundevereniging. En anderzijds – de belangrijkste reden – omdat het een wezenlijk stuk van de geschiedenis van Gulpen vertelt.
Daarom liet HKV Galopia deze plaquette maken, een van de meer dan twintig die verspreid door Gulpen te vinden zijn.

Hoewel het een familiebedrijf is, heetten de oorspronkelijke eigenaren geen Rutten maar Smeets. Bij veel Gulpenaren is dat wel bekend, maar hoe zat dat nu precies?

1825; Laurens Smeets.
Laurens Smeets bestierde een boerderij aan de Steenweg (de huidige Rijksweg) in Gulpen. In 1825 besloot hij om direct naast zijn boerderij een bierbrouwerij te beginnen en zijn bier uit te schenken in de eveneens in dat jaar opgerichte herberg “de Gekroonde Leeuw”.

1835; Jean Michel Smeets.
Na tien jaar overleed Laurens en erfde zijn zoon Jan Machiel de brouwerij, die hij feitelijk al sinds 1826 exploiteerde. Jan Machiel was van vele markten thuis; vanaf 1830, op 22-jarige leeftijd, werd hij burgemeester van Gulpen. In periodiek 17 van Galopia staat vermeld dat hij eind 1838 aftrad als burgemeester. Later was hij nog vrederechter, gemeenteraadslid en lid van Gedeputeerde Staten van Limburg. In 1840 breidde hij de brouwerij uit met een distilleerderij. Jan Machiel bleef actief tot 1880; hij was toen 73 jaar oud en zou uiteindelijk 80 worden.

1880; Edmond Smeets.
Hoewel Edmond al rond 1860/1865 samen met zijn broer Guillaume het roer van hun vader had overgenomen, kwam hij pas in 1880 formeel aan de leiding van de brouwerij. In 1887 werd hij directeur/eigenaar. Samen met zijn broer Guillaume en zwager Jan Rutten werkte hij aan de uitbouw van het bedrijf.

In 1896 richtten de drie een vennootschap op onder de firmanaam E. Smeets. Deze vennootschap exploiteerde naast de landerijen ook bier, azijn en gedistilleerd.
Paul Rutten, de zoon van Jan Rutten, trad in 1902 toe tot het bedrijf.
In 1913 onderging de brouwerij ingrijpende veranderingen: men stapte over van bovengistend bier naar pils (ondergistend bier), waardoor het hele brouwproces en de fabriek werden aangepast.
In 1915 werd de vennootschap herzien; Edmond was in 1896 overleden en Jan Rutten wilde dat zijn zoon Paul zijn rol zou overnemen.

1918; Paul Rutten I.
In 1922 werd de vennootschap ontbonden en ging de brouwerij onder leiding van Paul Rutten verder onder de naam Gulpener Bierbrouwerij. In 1931 bracht Paul Rutten alles onder in een nieuwe naamloze vennootschap: “N.V. Gulpener Bierbrouwerij, Distilleerderij en Azijnfabriek”.

1947; Paul Rutten II.
Het 125-jarig bestaan van de brouwerij werd in 1950 gevierd onder leiding van Paul Rutten junior, die in 1947 de leiding van zijn vader had overgenomen. In 1951 ontwikkelde hij een van de eerste speciaalbieren van Nederland: het Gulpener Dort. Een ander belangrijk wapenfeit van Paul Rutten II vond in 1965 plaats: de capaciteit van de brouwerij werd uitgebreid van 180 naar 480 hectoliter per dag en geautomatiseerd. Hierdoor kon één persoon het complete brouwhuis bedienen – een unicum.

  1980; Paul Rutten III.
In 1980 werd de brouwerij opnieuw van vader op zoon overgedragen, ditmaal aan Paul Rutten III. Hij introduceerde het Mestreechs Aajt, dat ooit door zijn familie in brouwerij De Zwarte Ruiter in Maastricht werd gebrouwen. Tot 1985 richtte de brouwerij zich vooral op (Zuid-)Limburgse afnemers, maar geleidelijk nam het afzetgebied toe. Ook werd samenwerking gezocht met het Twentse Grolsch. Er werden gezamenlijke bieren uitgebracht en men maakte gebruik van elkaars afzetgebieden. In 2000 werd het recept van het kloosterbier uit Wittem verkregen; dit leidde tot toevoeging van een serie Gerardus kloosterbieren aan het assortiment. Nog steeds is een deel van de opbrengst van de verkoop bestemd voor de instandhouding van het klooster. Daarnaast zette Paul III de brouwerij op het spoor van maatschappelijk verantwoord ondernemen; hij zocht leveranciers en partners zoveel mogelijk in de directe omgeving.

 2003; John Halmans.
Voor het eerst in de geschiedenis van de brouwerij werd een niet-familielid directeur. John Halmans, al meer dan dertig jaar werkzaam in de brouwerij, nam het roer over. John bouwde voort op de duurzame visie van zijn voorganger. De gehele keten van bierbrouwen werd ingericht met minimale milieubelasting. Er kwamen contracten met lokale agrariërs voor de levering van granen en hop (waarvoor ook eigen hopvelden werden aangelegd). In de jaren daarna werden diverse milieukeurmerken en stimuleringsprijzen toegekend. Zo won de brouwerij in 2020 de Koning Willem I Plaquette voor Duurzaam Ondernemerschap.

2015; Jan-Paul Rutten.
In 2015 werd Jan-Paul Rutten, zoon van Paul III, directeur van de brouwerij. In 2016 opende hij het Gulpener Brouwlokaal. Hierin werd een microbrouwerij ondergebracht, waar op kleine schaal nieuwe bieren kunnen worden ontwikkeld, ook door externen. Daarnaast bevinden zich er een café-restaurant, een biertheater en een bierwinkel. Als gevolg van het ingezette beleid werd in 2020 op de plek van de voormalige azijnfabriek/magazijn een geheel nieuwe en uiterst duurzame brouwerij gebouwd.

Het nieuwe brouwhuis zorgde voor een energiereductie van 80% en werd voorzien van innovatieve duurzame technieken. Met trots kan men zeggen: “Ons brouwhuis is het meest duurzame van Europa. We hebben een B Corp-certificaat en de ambitie om voor 2030 volledig fossielvrij bier te brouwen.”

Geraadpleegde bronnen:
- Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur
- Gulpener Bierbrouwerij BV
- Biernet.nl
- Wikipedia
- Archief Heemkundevereniging Galopia