nr. 32 oktober 2024

Details

Hits: 68

Periodiek 32  oktober 2024

Samenvatting 

Graftekst ’t Sjielpke

't Sjielpke was een dorpsfiguur die leefde van 1900 tot 1966. Hij was klein en tenger van gestalte, had geen vaste baan en leefde van de hand in de tand. Maar hij kon geweldig op zijn vingers kunstfluiten, vandaar zijn bijnaam 't Sjielpke. Hij ligt begraven op het oude kerkhof van Gulpen.
De tekst op zijn grafsteen: 'Hier rust in vrede 't Sjielpke' was toe aan onderhoud. De letters waren niet of nauwelijks meer leesbaar. In het artikel wordt beschreven hoe de restauratie is uitgevoerd.

Anja Ysermans
Huub Cilissen

Ingber en haar Onze lieve Vrouw van Fatima-kapel

De Paters van de H.H. Harten kwamen tijdens de tweede wereldoorlog iedere eerste vrijdag van de maand naar het Kapittelshof van Ingber. De paters verzorgden daar, in het kader van devotie aan het Heilig Hart, een 'het Heilig uur'. Toen na de tweede wereldoorlog deze maandelijkse verering afnam ontstond er binnen Ingber het idee om een kapel te bouwen. Deze kapel moest tevens uitdrukken dat de bevolking van Ingber dankbaar was dat hen tijdens de tweede wereldoorlog groot leed bespaard was gebleven. In 2024 bestond de kapel 75 jaar.

In het artikel wordt de geschiedenis van deze kapel beschreven.

Peter van Amelsvoort

Wie is waar in Nederland het madeliefjeswiel tegengekomen?

In Ingber is in de muur van een boerderij een opmerkelijk patroon gekrast. Deze patronen staan in de volksmond bekend als heksentekens. Het is om het gebouw en de bewoners te beschermen tegen de activiteiten van heksen.
Het patroon in Ingber staat bekend als het 'madeliefjeswiel' of 'hexafoil'. Andere zeer herkenbare tekens die men soms ziet zijn Mariasymbolen.
Omdat niemand het patroon herkende, een oproep in het periodiek. Wie kent dit patroon, waar kun je het vinden, wat is de betekenis?

Dorien Meessen-Speet

Gulper vastelaovend; Frans Croonenberg

In de reeks over de Gulper Vasteloavend dit keer een portret van Frans Croonenberg. Na een kennismaking met de persoon Frans en zijn kinderjaren in Gulpen verhaalt het artikel over zijn carrière als muzikant. Hij werd bekend met zijn Duitstalige platen. De doorbraak kwam met het winnen van het LVK in 2002. Ook stond hij aan de wieg van Groeëte Gulpener Vastelaoves Finale. De populaire afsluiting van het carnaval op dinsdag.
In 2020 sloot hij zijn lange en succesvolle carrière af.

Peter van Amelsvoort

Onderduiker in de apotheek 1944

Dit artikel gaat over Henk Hensing die tijdens WO II in Gulpen ondergedoken was bij apotheker Hupperetz. Bij de mobilisatie werd Henk ingezet bij de waterlinie. Daarna werd hij door de Duitsers te werk gesteld in Berlijn. Na een tijdje vluchtte hij naar Nederland. Hij zat ondergedoken in Roermond. En daarna in Gulpen bij genoemde apotheker. Na de bevrijding heeft hij nog enige tijd voor de Amerikanen gewerkt en bij de bewakingstroepen. Hij bleef tot 1947 in militaire dienst.
Het verhaal wordt verteld door zijn vrouw Anne Marie Winckers. Die ook nog een aantal foto’s van Henk had van na de bevrijding.

Fons Meijs


Onger òs gezag (en gesjreave)

De eerste aflevering van een nieuwe rubriek over het Gulper dialect met een verhaal, 'De begreffenis van d'r Doeve Zjang'  van J. Bakker-Deneef. Eerder gepubliceerd is in Mosalect, bloemlezing uit de Limburgse dialectliteratuur.
Aangevuld met wetenswaardigheden over het houden van duiven.

Jo Somers met medewerking van Peter van Amelsvoort

Tinnen Gedenkschaal, de derde die we zagen

In eerdere periodieken is geschreven over tinnen gedenk- of herinneringsborden die na de bevrijding aan verschillende personen zijn geschonken. Bekend waren al de borden voor kapitein Zubod, Amerikaans bevrijder, geschonken door pastoor Pinckers. En voor huisarts Delissen. Daar is nu een derde bord bijgekomen. Geschonken door Johannes Hubertus Pinckers uit Berghem. Op het bord staat meer tekst dan op de andere borden. En ook bij dit bord heeft de tekst betrekking op de bevrijding van Limburg/Gulpen.

Mia Nijsten en Fons Meijs

Wolvenjacht

In het gemeentearchief is een document gevonden van voor 1814, toen er nog wolven rondliepen in Limburg. De brief was van Jean Lucas Haenraets die bestuurder was in Gulpen. Hij droeg de burgemeesters van andere dorpen op om een lijst te maken van personen die beschikbaar moesten zijn voor de wolvenjacht. Bij het archiefstuk zat ook een lijst met namen van beschikbare personen.

Fons Meijs

Twee missionarissen uit Reijmerstok

Een oudere foto van priesters en misdienaren leidde naar Reijmerstok. Naar de paters Jean Slenter en Jozef Braken. Midden vijftiger jaren droegen zij als neomisten daar hun eerste mis op. Enige tijd later vertrokken zij naar de missie in Congo. Congo streefde naar onafhankelijkheid en er was veel geweld tussen de zwarte en witte bevolking. Pater Slenter wordt in 1964 vermoord. Pater Braken komt heelhuids terug en vertrekt enige jaren later weer naar Congo.

Huub Cilissen

Burgemeester A. Teheux

Een korte levensbeschrijving van Fons Teheux, die van 1972 tot 1982 burgemeester was in Gulpen. Hij heeft zich beziggehouden met woningbouw, een efficiëntere gemeenteadministratie en een sluitende begroting. Ook heeft hij een rol gespeeld bij het naar Gulpen halen van het scholengemeenschap Sophianum.

Piet Hegger



Bestemmingsplan Gulpenerberg

Met dit bestemmingplan wilde de gemeente het mogelijk maken dat er op de noordoostelijke en de noordwestelijke kant van de Gulperberg woningbouw kon komen. Dat is het gedeelde dat parallel loopt aan de huidige burgemeester Teheuxweg tot aan de Beksweg. De gemeente werkte in 1970-1971 dit plan uit. Op 1 januari 1972 wordt het plan ter instemming gelegd. Er  komen bezwaren. Ook op het herziene bestemmingsplan komen weer bezwaren. Maar de raad keurt het plan goed. Dan volgen weer bezwaren bij het Provinciaal Bestuur, bij de minister. Tot aan de Raad van State toe. In 1975, na een procedure van 3,5 jaar, wordt de goedkeuring vernietigd. Er komen geen villa’s op de Gulperberg.

Fons Meijs