nr. 33 april 2025

Details

Hits: 26

Periodiek 33  april 2025

Samenvatting

Bepke Heusschen

Een portret van Bepke, een kleurrijk dorpsfiguur uit Gulpen. Ze sprak iedereen aan, kende het hele dorp, werkte op verschillende plekken en was zeer betrokken bij de kerk. Verstandelijk wat beperkt, leidde zij toch een sociaal en actief leven. Ze hield van dansen, zingen en familiefeesten, en kende een sterke devotie tot Maria. Na het overlijden van haar moeder bleef ze zelfstandig wonen. Ze overleed in 1996. Haar levensverhaal blijft voortleven als onderdeel van het dorpsgeheugen.

Lilian Heusschen

Boerenbond in Gulpen, deel 1

Dit artikel belicht de agrarische geschiedenis van Nederland en Limburg sinds 1850. Door de industrialisatie en stijgende vraag naar luxeproducten veranderde de landbouw snel. In Limburg waren veel familiebedrijfjes met vaak arme boeren. Organisaties als de LLTB werden opgericht om boerenbelangen te behartigen. De LLTB kende veel commissies en verenigingen voor sectorale ondersteuning. Na de Tweede Wereldoorlog werd de organisatie hervormd en gemoderniseerd. Vandaag vertegenwoordigt de LLTB diverse agrarische sectoren in Limburg en blijft ze toekomstgericht.

Peter van Amelsvoort

Gas komt, gas gaat

Een gedetailleerde geschiedenis van de gasvoorziening in Zuid-Limburg en Gulpen. Van stadsgas uit cokes tot het landelijke aardgasnetwerk na de vondst in Slochteren. Gulpen speelde een rol in de oprichting van Limagas in 1933, mede door burgemeester Prick. De omschakeling naar aardgas in de jaren 60 vereiste grootschalige aanpassingen. In de jaren 80 werden 'witte vlekken' zoals Reijmerstok en Euverem pas aangesloten. Het artikel beschrijft ook het gebruik van flessengas en de overgang naar centrale verwarming. Tot slot wordt gespeculeerd over de toekomst van gas, met waterstof als mogelijk alternatief.

Fons Meijs

Gulper Vastelaovend; Joop Delissen

Joop Delissen is de spil van talloze verenigingen in Gulpen en Cadier en Keer. Hij richtte als tiener wandelvereniging De Veldlopers op en later JCV de Gaarekiekerkes. Zijn bijdrage aan het carnavalsleven is indrukwekkend: oprichter, voorzitter, organisator. Joop werd onderscheiden met o.a. de Orde van Oranje-Nassau en diverse carnavaleske eerbewijzen. Ook in Cadier en Keer zette hij carnavalsactiviteiten op poten. Zijn verhaal weerspiegelt de kracht van vrijwilligerswerk en inzet voor de gemeenschap.

Peter van Amelsvoort

Gulleper Plat; introductie

De nieuwe rubriek ‘Gulleper Plat’ wil het Gulper dialect levend houden. Een werkgroep verzamelt typische woorden en uitdrukkingen, die alfabetisch worden gepresenteerd. Er is een leesplankje ontworpen dat als placemat wordt verspreid in horeca. In deze editie is een eerste lijst dialectwoorden opgenomen met Nederlandse vertaling.

Mariaschool

De Mariaschool in Gulpen werd in 1934 opgericht door de Zusters van Liefde. Het was een meisjesschool die later ook jongens toeliet. De school speelde een belangrijke rol in onderwijs en zorg, met nadruk op handwerk en geloof. Eind jaren ’70 veranderde het onderwijsaanbod en verdwenen de zusters. De school sloot in 1984 en werd in 1989 gesloopt; het terrein werd parkeerplaats.

Astrid Ongersma

Onger òs gezag en gesjreave; Albert Meertens

Een eerbetoon aan dichter Albert Meertens, geboren in Gulpen in 1909. Hij schreef in het 'Gullepesj' dialect en publiceerde o.a. 'Wil Blomme' en 'Aoëpe Vinster'. Zijn werk viert het kleine geluk en de schoonheid van dialect. Zijn biografie is grotendeels onbekend. De auteur pleit voor meer erkenning en behoud van zijn werk en dialectliteratuur. Een gedicht van Meertens vormt het poëtische sluitstuk van het artikel.

Toine Peerboom

Gulpener Bierbrouwerij 1825-2025

In 2025 viert de Gulpener Bierbrouwerij haar 200-jarig bestaan. Gestart door Laurens Smeets, later overgegaan op de familie Rutten. De brouwerij evolueerde van ambachtelijke bierproductie naar duurzaam ondernemen. Innovaties als het Brouwlokaal en het hypermoderne brouwhuis onderstrepen deze koers. De onderneming verbindt zich aan de regio via lokale grondstoffen en samenwerking.

Peter van Amelsvoort

Neomisten uit Reijmerstok

Het vervolg op een zoektocht naar Reijmerstokse priesters. Naast missionarissen Braken en Slenter wordt nu Giel Kroonen belicht. Hij werkte als kapelaan in diverse Limburgse parochies en later als pastor in Heerlen. Zijn leven kende geen grootse gebeurtenissen, maar was gewijd aan zorg en geloof. Het artikel toont aan dat ook minder turbulente levens het verdienen herinnerd te worden.

Huub Cilissen

Vier begraafplaatsen van Gulpen

Een overzicht van de katholieke, protestantse, joodse en algemene begraafplaats in Gulpen. Historie, religieuze context en bijzondere elementen zoals kindergraven en het joods monument worden besproken. Het oude kerkhof bij de St. Petruskerk herbergt grafmonumenten van rijk tot arm. De protestantse begraafplaats kent een boeiende geschiedenis met het Leopolds kerkje. De joodse begraafplaats is deels overbouwd door de rijksweg. Het geheel vormt een belangrijk cultureel en historisch erfgoed.

Piet Hegger

Gezocht: Tante Jet, oom Dennis, Don en Ank

Een lezeres vraagt hulp bij het identificeren van personen op een mogelijk schilderij van Aad de Haas. Het werk toont vier personen en lijkt qua stijl op dat van de Limburgse kunstenaar. Het roept vragen op over familie, identiteit en kunstgeschiedenis. Een oproep tot herkenning van mensen of bevestiging van de maker.